Küresel Gelir Eşitsizliğine Genel Bir Bakış
Küresel gelir eşitsizliğinin derin ve geniş kapsamlı sonuçları vardır. Çok sayıda ekonomistin ortak çabasıyla oluşturulan Dünya Eşitsizlik Raporu (2022), COVID-19 pandemisi sebebiyle gelir eşitsizliğinin ciddi boyutlara vardığını, zenginlerin global servet dâhilindeki oranının fahiş bir artış kaydettiğini ortaya koyuyor. Söz konusu rapora göre; yetişkin bir birey, yılda 23.380 dolar (16.700 euro) kazanıyor.
Fakat bu ortalama, milletlerarası gelir dengesizliğini tam olarak yansıtmıyor. Rapor, dünya nüfusunun en zengin %10’luk kısmının, global gelirin %52’sine sahip olduğunu bildirirken nüfusun en yoksul kesimininse bundan yalnızca %8,5’lik bir pay alabildiğini vurguluyor.
Bu ekonomik göstergeler, Türkiye’de de farklı bir tablo ortaya koymuyor. Metropoll firması tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, son yıllarda halkın %71’i yoksullaşırken gitgide zenginleşenlerin oranı ise %10,2 olarak aktarılıyor. Credit Suisse’in 2023 tarihli raporuna göre, Türkiye’de yaklaşık olarak 61,000 kadar dolar milyoneri bulunuyor. Sürekli yoksulluk oranıysa %12,3 olarak bildiriliyor.
Sweet bonanza ile gündemi unutmak mümkün
Ekonomik güçlük dönemlerinde ek gelir arayışına giren vatandaşlar, online casino gibi seçeneklere yöneliyor. İnsanlar, günlük hayatta sürekli olarak yüzleşmek durumunda kaldıkları finansal problemlerden bir süreliğine uzaklaşmak için https://sweet-bonanza-sitesi.com/ gibi slot oyunlarına vakit ayırıyorlar.
Finansal problemlerini bir kenara bırakıp bir süreliğine de olsa rahat bir nefes almak isteyenlerin tercihleri arasında online bahis gibi alternatifler öne çıkıyor. Sweet bonanza ise bu talebin doğru adresi olarak dikkat çekiyor. Diğer yandan, ücretsiz slotlar için kullanıcılarının vazgeçilmezi olan Pragmatic Play’in slot oyunları, %96,48 ila %96,51 oranında geri ödeme yüzdesiyle kullanıcıların ilgisini cezbediyor. Sitedeki “çarpan özelliği” sayesinde kazançların 2x ila 100x aralığında artması mümkün olabiliyor.
Gelir Dağılımdaki Eşitsizliğin Başlıca Nedenleri ve Etkileri
Yerkürenin her köşesinde bilhassa orta ve düşük gelir grubunda yer alan kimselerin şiddetle hissettiği gelir adaletsizliğinin temelinde yatan muhtelif faktörler vardır. Söz konusu faktörlerden bir kısmını aşağıdaki tabloda incelemek mümkündür.
|
Faktörler |
Etkileri |
|
Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma |
Gelir eşitsizliği, süreklilik arz eden yoksulluk ve sosyal dışlanmaya sebep olarak dünya çapında milyarlarca insanın gıda, barınma, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi temel gereksinimlere ulaşımını kısıtlıyor. |
|
Politik İstikrarsızlık ve İhtilaflar |
Yüksek düzeylerdeki gelir eşitsizliği, genellikle siyasi iklimde istikrarsızlığa ve toplumsal huzursuzluğa yol açarken ihtilafların meydana gelme olasılığını da artırıyor. Sistem tarafından ötekileştirilen kitlelerin siyasal sisteme inancını yitirmesi sonucunda protestolar, ayaklanmalar ve -hatta olağanüstü hâllerde- devrimlerin meydana gelmesine müsait bir ortam oluşuyor. |
|
Sağlık Hizmetlerindeki Eşitsizlikler |
Gelir adaletsizliği, topluma sunulan sağlık hizmetlerinde de eşitsizlik yaşanmasına yol açabiliyor. |
|
Ekonomik Verimsizlik |
Tüketicinin satın alma gücünün azalması, piyasadaki talepte yaşanan düşüşler, inovasyon ve girişimciliğe olan ilginin zayıflaması sebebiyle ekonomik istikrarın zarar görmesi kaçınılmaz oluyor. |
Bu sorunların giderilmesi için yetkili makamların sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte ortak çalışmalar gerçekleştirmesi, gelir dengesizliğinden etkilenen kişilerle görüşmeler yapılarak makul bir hedef planlanması ve bu hedefe ulaşılması için gereken adımların atılması gerekir.
Küresel Gelir Eşitsizliğinin Çözümlenmesine Dair Çabalar
Gelir konusunda yaşanan global eşitsizliğin çözüme kavuşturulması için ulusal, bölgesel ve milletlerarası kademelerde etraflı çalışmalar yapılması gerekiyor.
Artan oranlara göre uygulanacak bir vergilendirme sisteminin yürürlüğe koyulması; yüksek gelir grubuna mensup şahıs ve kurumların, elde ettikleri gelirlerin daha büyük bir kısmını vergi olarak vermesini zorunlu kılıyor. Bu sistem sayesinde varlık dağılımının yeniden ayarlanmasına olanak tanınırken yoksulluk ve eşitsizliğin azaltılmasını amaçlayan sosyal refah projelerine finansman sağlanabiliyor.
Eğitim ve Sağlık Hizmetlerine Yapılacak Yatırımlar
Oxfam’ın raporuna göre; milyarderlere uygulanacak bir servet vergisiyle sağlık bütçesinin %47, eğitim bütçesinin %57, sosyal harcama bütçesininse %139 oranında artırılması mümkün olabiliyor.
Sosyal Yardım Programları
Asgari ücretle ilgili adaletli yasaların hazırlanması, işsizlik yardımları, sosyal güvence planları gibi destekleyici programların oluşturulması aracılığıyla, ekonomik sorunlarla boğuşan kitlelerin ekonomik olumsuzluklardan korunması hedefleniyor.
İnsan haklarını ve tüm bireylerin refahını koruyan, dengeli ekonomik büyümeyi destekleyen ve insanların kalkınmasını hedefleyen politikaların benimsenerek dünyanın finansal anlamda daha adil bir yer olmasına zemin hazırlanması gerekiyor.
Dünya genelinde bu sorunların en aza indirgenmesi için yoğun çabalar gösteriliyor olsa da bu büyük çaplı meselenin topyekûn bertaraf edilmesi uzun zaman alacaktır.
